• რეკლამა საიტზე
  • კონტაქტი
  • ჩვენ შესახებ
კვირა, ივლისი 3, 2022
TTimes.GE
No Result
View All Result
18 °c
Tbilisi
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
TTimes.GE
No Result
View All Result
Home ექსკლუზივი
„კონსტიტუციის ახალი რედაქციით პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი სულაც არ არის სიმბოლური ფიგურა“ – ავთანდილ დემეტრაშვილი

„კონსტიტუციის ახალი რედაქციით პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი სულაც არ არის სიმბოლური ფიგურა“ – ავთანდილ დემეტრაშვილი

2013/12/25
in ექსკლუზივი
1 0
1
SHARES
11
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

ქვეყნის კონსტიტუციის ახალი რედაქციის მიხედვით მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადაპრეზიდენტის უფლებამოსილებამ. თუ რა ცვლილებები განხორციელდა კონკრეტულად,  საკითხზე ,,თბილისი თაიმსი’’ ესაუბრა კონსტიტუციონალისტ  ავთანდილ დემეტრაშვილს.

ბატონო ავთანდილ, მარგველაშვილის ინაგურაციის შემდეგ ამოქმედა კონსტიტუციის ახალი რედაქცია, რომლითაც შეიზღუდა პრეზიდენტის უფლებამოსილება. რა შეზღუდვებია ძირითად და რამდენად გამართლებულია აღნიშნული ცვლილებები?

 მიმაჩნია, რომ განხორციელებული ცვლილებები კანონზომიერია. ისტორიას რომ გადავხედოთ, 90-ანი წლებიდან მოყოლებული პრეზიდენის გადადგომის საკითხი წყდებოდა არაკონსტიტუციური გზით. იმისათვის, რომ ახლა ეს რისკები აგვეცილებინა, 2009 წელს ხელისუფლების ინიციატივით რეფორმის საკითხის განხილვა დაიწყო, რომლის მიხედვითაც მომდევნო პრეზიდენტის უფლებამოსილება შემცირდა.

რა თქმა უნდა, ერთის მხრივ, რეფორმა მმართველი კლასის ინტერესებზე იყო მორგებული, რადგან  მიხეილ სააკაშვილი მესამე ვადით პრეზიდენტად არჩეული ვერ იქნებოდა. ხშირად ამბობდნენ, რომ ძირითადი უფლებამოსილებების გადასვლა მოხდებოდა პრემიერ-მინისტრზე, თუმცა ეს არ არის სწორი. უფლებამოსილებები უნდა გადადიოდეს არა პრემიერ-მინისტრზე, არამედ მთავრობაზე.

უნდა ავღნიშნო, რომ მართალია პრეზიდენტის უფლებამოვალეობები გარკვეულად შეიზღუდა, მაგრამ უფრო მართებული იქნება ვთქვათ, რომ მათი ახლებურად გააზრება მოხდა.

პრეზიდენტს კვლავ 53 უფლებამოსილება გააჩნია,  თუმცა მათი დანიშნულება განსხვავდება იმისგან, რაც აქამდე იყო. წინა რედაქციის დროს პრეზიდენტი თუ ერთპიროვნული მმართველი იყო და მხოლოდ სასამართლოზე არ ჰქონდა გავლენა, ახლა ეს ვითარებაც შეიცვალა. გიორგი მარგველაშვცილმა სწორად გააკეთა აქცენტი იმაზე, თუ რა დანიშნულება აქვს და რისი შესაძლებლობები გააჩნია ახალ პრეზიდენტს. მან პირველ რიგში აღნიშნა ის, რომ  პრეზიდენტი უმაღლესი მთავარსარდალია. გარდა ამისა, ასევე გაამახვილა ყურადღება საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტზე. პრეზიდენტს ამ საკითხშიც გააჩნია უფლება-მოვალეობები: იგი აწარმოებს მოლაპარაკებებს, დებს საერთაშორისო ხელშეკრულებებს (მაგრამ წინა რედაქციისაგან განსხვავებით, მას ევალება შეათანხმოს მთავრობასთან აღნიშნული ქმედებები). ეს ვითარება გამორიცხავს  ერთპიროვნული გადაწყვეტილების მიღებას და შესაბამისად სახელმწიფო ინტერესების შელახვაც არ იქნება.

აღსანიშნავია ისიც, რომ პრეზიდენტის ერთ-ერთი დანიშნულების მიხედვით, იგი სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაში არბიტრი იყო.  ახალი რედაქციით, ეს სხვადასხვა უფლებამოსილებებში აისახა, მაგალითად, კონკრეტული კანონპროექტის მამართ მას შეუძლია ვეტოს უფლება გამოიყენოს. დღევანდელ პოლიტიკურ კონფიგურაციაში, როდესაც პრეზიდენტს პარლამენტში თავისი უმრავლესობა ჰყავს, არ არის გამორიცხული, რომ  ვეტო ქმედითი იყოს.  ერთ-ერთი განხორციელებული ცვლილების მიხედვით, პრეზიდენტს აღარ აქვს საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება, თუმცა ჩვენ მიგვაჩნია, რომ საქმიანობაზე კონტროლის უფლება ყოველთვის უნდა ჰქონდეს.

კონსტიტუციის ახალი რედაქციის მიხედვით შეიძლება თუ არა ითქვას, რომ პრეზიდენტს უნარჩუნდება მხოლოდ ,,ფორმალური’’ ძალაუფლება, ხოლო რეალური გადადის მთავრობაზე და პარლამენტზე?

როგორც უკვე ავღნიშნე, პრეზიდენტი საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლებისადმი თითქოს დისტანციური ხდება. მაგრამ თუკი მას მიაჩნია, რომ კანონპროექტის განხილვა  არასწორად მიდის, მას შეუძლია თავის მომხრეებს უთხრას, რომ  ვეტოს უფლებას გამოიყენებს და ისინი მხარს დაუჭერენ. მას ასევე შეუძლია საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართოს, თუ მიიჩნევს, რომ კანონი რომელიც მიიღეს კონსტიტუციასთან წინააღმდეგომაში მოდის. მართალია, აღმასრულებელი ხელისუფლების მიმართ პრეზიდენტი ნაკლებად გავლენიანია, მაგრამ აქაც არ არის სიმბოლური ფიგურა.  მას შეუძლია დაესწროს მთავრობის სხდომას და ასევე უშიშროების საბჭოს წევრები მიიწვიოს. თუ მთავრობის დადგენილება ეწინააღმდეგება კანონს, მას შეუძლია საერთო სასამართლოში გაასაჩივროს, ხოლო თუ კონსტიტუციას – საკონსტიტუციოში.

მიმაჩნია, რომ მარგველაშვილს ექნება ამბიცია რეალურად იყოს პირველი პირი. ბიძინა ივანიშვილი პრემიერ-მინისტრი რომ ყოფილიყო მომავალში, აქ განსხვავებული ვითარება შეინიშნებოდა: რეალურად პირველი პირი პრემიერ-მინისტრი იქნებოდა.

კონსტიტუციაში ცვლილებების მიხედვით, გუბერნატორი წარმოადგენს აღმასრულებელ ხელისუფლებას. როგორც ვიცით, რამდენიმე გუბერნატორმა პირადი განცხადებით დატოვა თანამდებობა. როგორ მიგაჩნიათ, უკავშირდება თუ არა მათი ქმედება კონსტიტუციის ცვლილებებს? რა არის ამის მიზეზი?

რასაკვირველია, ახალი ხელისუფლების სათავეში მოსვლის შემდეგ გუბერნატორებს ისედაც მოუწევდათ თანამდებობის დატოვება. მათ იცოდნენ, რომ ახალი ხელისუფლება ყველა  გუბერნატორს შეცვლიდა.  ძველი რედაქციის მიხედვით, გუბერნატორებს პრეზიდენტი ნიშნავდა მთავრობასთან შეთანხმებით, ხოლო განხორციელებული ცვლილებების მერე გუბერნატორებს მთავრობა დანიშნავს.

ხშირად საუბრობენ იმის შესახებ, რომ რეალური მოქმედებები განსხვავდება   კონტიტუციის ტექსტისგან. თქვენი აზრით, რამდენად განხორციელდება პრაქტიკაში კონსტიტუციით განმტკიცებული ცვლილებები?

რასაკვირველია კონსტიტუცია არ არის ერთადერთი საფუძველი, რომლითაც  სახელმწიფოსა და მოქალაქეებს შორის ურთიერთობები განისაზღვრება.

დიდი მნიშვნელობა ენიჭება იმას, თუ როგორია ძალთა განლაგება პარლამენტში. მაგალითად, სხვა პარტიის წარმომადგენელი რომ გამხდარიყო პრეზიდენტი სხვა სიტუაცია გვექნებოდა, მაგრამ მარგველაშვილის შემთხვევაში, მიმაჩნია, რომ გადაწყვეტილებების მიღებაში დომინანტური ფიგურა  კვლავ ბიძინა ივანიშვილი იქნება.  ორივე პირველი პირია, ერთი – აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, ხოლო მეორე სახელმწიფო მეთაურია.

ივანიშვილი არც მალავს, რომ მეგობრული დამოკიდებულება აქვს მარგველაშვილის მიმართ და თუ მას რჩევა დასჭირდება, ივანიშვილი მზადაა რჩევა მისცეს. მე მიმაჩნია, რომ მარგველაშვილს ნაკლებად, მაგრამ ღარიბაშვილს კი დასჭირდება რჩევები, ვინაიდან მას  სახელმწიფოებრივ საქმიანობაში დიდი გამოცდილება არ აქვს. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით არ არის გამორიცხული, რომ სამივე განშტოების ლიდერთა შორის თანასწორობა, ბალანსი დამყარდეს. არ გამოვრიცხავ, რომ გაძლიერდეს პარლამენტის კონტროლი მთავრობისადმი, გაძლიერდეს არა რეპრესიის, არამედ თანამშრომლობის მხრივ, ვინაიდან ერთი პოლიტიკური სპექტრია.

ხელისუფლების დანაწილება სამ კომპონენტს მოიცავს, განშტოებები განცალკავებული უნდა იყოს, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, რომ გაწონასწორება, შეკავების შესაძლებლობა ჰქონდეს ყველა განშტოებას. კიდევ ერთხელ ავღნიშნავ, რომ წინა პლანზე პრემიერ-მინისტრი და  პრეზიდენტი ,,წამოიწევს’’. მე ვერ ვიტყოდი, რომ კონსტიტუციის მიხედვით, რომელიმე მათგანს ჰქონდეს აშკარა უპირატესობა, ფორმალურ მხარეზე რომ ვისაუბროთ, მაგალითად ვილნიუსში დელეგაციის ხელმძღვანელი პრეზიდენტი იქნება, ეს არც არის გასაკვრვი, იგი ქვეყანას საგარეო ურთიერთობებში წარმოადგენს. ავღნიშნავ, რომ მიხეილ სააკაშვილმა ბევრი კარგი რამ გააკეთა ქვეყნისთვის, მაგრამ  იყო შემთვევები, როდესაც ერთპიროვნულად იღებდა გადაწყვეტილებეს, რაც შესაძლოა ნაჩქარევი იყო.

თქვენი აზრით, რა მოვლენებმა გამოიწვიეს კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანის აუცილებლობა?

უნდა ავღნიშნოთ, მმართველი პოლიტიკური კლასი არ გამორიცხავდა, რომ შემდეგი პირი  შეიძლება ,,ნაციონალური მოძრაობის’’ წარმომადგენელი აღარ ყოფილიყო და ამან გამოიწვია ცვლილებების განხორციელება. ახლა უკვე თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ახალი ხელისუფლებასთან შეხვედრისას, გამოვთქვი მოსაზრება, რომ ხომ არ განმეორდებოდა  ,,პუტინი-მედვედევის’’ კომბინაცია. ბიძინა ივანიშვილმა აღნიშნა, რომ მას პრემიერ-მინისტრობა არ უნდოდა, თუმცა მიმაჩნია, რომ ის პოლიტიკიდან წასვლას არ აპირებს, არამედ იგი სხვა თანამდებობას დაიკავებს, რომელიც ნაკლებად გავლენიანი იქნება განშტოებებზე.

კონსტიტუციის გადასინჯვის მეორე მიზეზად შეგვიძლია მივიჩნიოთ ვენეციის კონვენციის კრიტიკა არსებული ვითარების მიმართ. ისინი აშკარად გამოხატავდნენ, რომ ევროკავშირთან უფრო მჭიდრო ურთიერთობის დასაჭერად, მეტი დემოკრატია გვმართებს, ეს კი პირდაპირ კონსტიტუციას უკავშირდება. ჩემი აზრით, ძირითადი ნაკლი, რაც ,,ნაციონალურ მოძრაობას’’ ჰქონდა განსაკუთრებით პირველ წლებში, ეს იყო ხალხთან კომუნიკაციის არარსებობა, რამაც ერთპიროვნული მმართველობის წინააღმდეგ განაწყო მოსახლეობა.

საშინაო და საგარეო მოთხოვნებმა გამოიწვიეს რეფორმის საჭიროება. მთავარი იყო იმის განსაზღვეა: რა მიმართულებით უნდა განხორციელებულიყო ცვლილებები. ძირითადი პრობლება იყო პრეზიედენტის პრობლემა, მას ისეთი უფლებამოსილებები გააჩნდა, რომელიც ვეღარ უზრუნველყობდა სახელმწიფოს საქმინაობას. ამიტომ გადაწყდა უფლებამოსილებების გადავანაწილა განშტოებებს შორის.

25.12.11

მარინა ფიდუაშვილი

fb-share-icon
Tweet
ShareTweetShare

მსგავსი სტატიები

„ლეჩხუმში ვაწარმოებთ  უწამლი ტყის ვაშლისგან  ძმარს, რომელიც გემოვნური და სამკურნალო თვისებებით გამოირჩევა“ 
ახალი ამბები

„ლეჩხუმში ვაწარმოებთ  უწამლი ტყის ვაშლისგან  ძმარს, რომელიც გემოვნური და სამკურნალო თვისებებით გამოირჩევა“ 

2022/02/16
“ექსპერიმენტორიუმი” –  ყველაზე უჩვეულო მუზეუმი თბილისში
ახალი ამბები

“ექსპერიმენტორიუმი” – ყველაზე უჩვეულო მუზეუმი თბილისში

2022/01/28
სამაჯური შენი პერსონალური კოვიდ პასპორტის QR კოდით – სიახლე ქართულ ბაზარზე
ახალი ამბები

სამაჯური შენი პერსონალური კოვიდ პასპორტის QR კოდით – სიახლე ქართულ ბაზარზე

2022/01/19
Next Post
საქართველოში რა მიზეზების გამო იკლებს მოსახლეობის რაოდენობა

საქართველოში რა მიზეზების გამო იკლებს მოსახლეობის რაოდენობა

„ცივილიზაციას წინ სწევს ხელოვნება და მეცნიერება, პოლიტიკოსები კი, სამწუხაროდ, ამუხრუჭებენ მას“ – ქეთი დოლიძე

„ცივილიზაციას წინ სწევს ხელოვნება და მეცნიერება, პოლიტიკოსები კი, სამწუხაროდ, ამუხრუჭებენ მას“ – ქეთი დოლიძე

„ძალიან ძვირი უჯდება ქვეყანას პარლამენტის ქუთაისში ყოფნა“ – იაგო კაჭკაჭიშვილ

„ძალიან ძვირი უჯდება ქვეყანას პარლამენტის ქუთაისში ყოფნა“ – იაგო კაჭკაჭიშვილ

Discussion about this post

ახალი ამბები

მთაწმინდაზე, ძალადობრივი ჯგუფის 17 წევრი დავაკავეთ – შსს
ახალი ამბები

მთაწმინდაზე, ძალადობრივი ჯგუფის 17 წევრი დავაკავეთ – შსს

2022/07/02
0

მთაწმინდაზე, ჰომოფობიური ჯგუფის შეკრებაზე 17ადამიანი დააკავეს  უწყების ცნობით, ჰომოფიბიური აქციის მონაწილეები ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 173-ე მუხლით დააკავეს.  პრორუსული დაჯგუფება "თბილისი პრაიდის" ორგანიზებული ფესტივალის...

სრულად
“ჩემს შვილთან თამაშის დროს დავიწყე საახალწლო სახლების კეთება” – ნათია ლელაშვილის პერსონა

“ჩემს შვილთან თამაშის დროს დავიწყე საახალწლო სახლების კეთება” – ნათია ლელაშვილის პერსონა

2022/07/02
პარლამენტთან, აქციის მონაწილემ თავის დაწვა სცადა 

პარლამენტთან, აქციის მონაწილემ თავის დაწვა სცადა 

2022/07/02
მთაწმინდაზე ალტ-ინფოს წევრები დააკავეს, მათ შორისაა ზურა მახარაძე 

მთაწმინდაზე ალტ-ინფოს წევრები დააკავეს, მათ შორისაა ზურა მახარაძე 

2022/07/02
მახარაძე, ვარდოსანიძე, მარტინენკო, ფალავანდიშვილები – მთაწმინდაზე ჯამში 26 ადამიანი დააკავეს

მახარაძე, ვარდოსანიძე, მარტინენკო, ფალავანდიშვილები – მთაწმინდაზე ჯამში 26 ადამიანი დააკავეს

2022/07/02
უკრაინის ნაკრების მწვრთნელი: თუ ქართველები და მათი ვარსკვლავები რაღაცით უკმაყოფილონი არიან, მაშინ ცოტა გაისეირნონ, წიგნები წაიკითხონ 

უკრაინის ნაკრების მწვრთნელი: თუ ქართველები და მათი ვარსკვლავები რაღაცით უკმაყოფილონი არიან, მაშინ ცოტა გაისეირნონ, წიგნები წაიკითხონ 

2022/07/02
შსს-მ მთაწმინდაზე, „თბილისი პრაიდის“ მოწინააღმდეგეთა აქციაზე 26 პირი დააკავა 

შსს-მ მთაწმინდაზე, „თბილისი პრაიდის“ მოწინააღმდეგეთა აქციაზე 26 პირი დააკავა 

2022/07/02

საინტერესო

ტრანსპორტში „მწვანე პასპორტის“ არმქონე პირების მგზავრობის აკრძალვა საზოგადოებისთვის მტკივნეული იქნება – ცერცვაძე

ჩვენ ვართ იმ ქვეყნების პირველ ათეულში, ვინც კორონავირუსის საწინააღმდეგო აბებს მიიღებს – ცერცვაძე

6 თვის ago
ვახტანგ გომელაური რიგაში გამართულ მინისტერიალში მიიღო მონაწილეობა და კოლეგებთან ორმხრივი შეხვედრები გამართა

ვახტანგ გომელაური რიგაში გამართულ მინისტერიალში მიიღო მონაწილეობა და კოლეგებთან ორმხრივი შეხვედრები გამართა

7 წელი ago

მარნეულის და დმანისის რაიონებში გაზსადენების მშენებლობა დასრულდა

9 წელი ago
” ქართული ღვინოები განსაკუთრებული და უნიკალურია”- ლიზა გრანიკი

” ქართული ღვინოები განსაკუთრებული და უნიკალურია”- ლიზა გრანიკი

4 წელი ago

კალენდარი

ივლისი 2022
ო ს ო ხ პ შ კ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
« ივნ    

სიახლეები

  • მთაწმინდაზე, ძალადობრივი ჯგუფის 17 წევრი დავაკავეთ – შსს 2022/07/02
  • “ჩემს შვილთან თამაშის დროს დავიწყე საახალწლო სახლების კეთება” – ნათია ლელაშვილის პერსონა 2022/07/02
  • პარლამენტთან, აქციის მონაწილემ თავის დაწვა სცადა  2022/07/02

კატეგორიები

  • ანალიტიკა
  • ახალი ამბები
  • გამოკითხვების არქივი
  • განათლება და მეცნიერება
  • დიპ.დაიჯესტი
  • ეკონომიკა
  • ექსკლუზივი
  • ვიდეო
  • თბილისური ამბები
  • კატეგორიის გარეშე
  • კულტურა
  • მთავარი მოვლენები
  • მკითხველის ბლოგი
  • მოგზაურობა
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • პოლიტიკა
  • რელიგია
  • რჩევები
  • საზოგადოება
  • სამართალი
  • სპორტი


© 2020 Created by

No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები

© 2020 Created by

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In