“თბილისი თაიმსი” მთელი წლის განმავლობაში გაცნობდათ წმინდა ილია მართლის (ჭავჭავაძე) გაზეთ ”ივერიის” სახელობის პროზა-პოეზიის ლიტერატურული პრემია – “ივერიის” მიერ განხორციელებულ ღონისძიებებს. 28 დეკემბერს საქართველოს საპატრიარქოს ტელევიაზია «ერთსულოვნების” საკონცერტო დარბაზში გამართა დასკვნითი ღონისძიება, სადაც გამოვლინდნენ პრემიის ლაურეატები 12 ნომინაციაში.
აღნიშნული ღონისძიება 2013 წლის 28 ნოემბერს დაიწყო, იმართებოდა თვეში ერთხელ – თვის ბოლოს საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში. მთელი წლის განმავლობაში პროექტში მონაწილეობა მიიღო 96-მა პოეტმა, 12-მა მხატვარმა, 12-მა ხატმწერმა და 12-მა ფოტოხელოვანმა.
აღსანშნავია ისიც, რომ მთელი წლის განმავლობაში პროექტში მონაწილეობას იღებდნენ ე.წ. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, რომლებიც, სინამდვილეში განსაკუთრებული შესაძლებლობების მქონე ადამიანები არიან, ასევე მსჯავრდებულების შემოქმედება გამოჰქონდათ სამზეოზე და ხალხს აცნობდნენ.
პროექტს ჰყავდა კომპეტენტური ჟიური. როგორც ორგანიოზატორებმა განაცხადეს, ჟიურის წევრების ვინაობა ბოლო დღემდე გასაიდუმლოებული იყო და ერთმანეთის ვინაობაც კი არ იცოდნენ. ჟიურის წევრებმა არ იცოდნენ ასევე პროზა-პოეზიის ავტორების ვინაობა, გადაცემული მასალები მხოლოდ დანომრილი იყო.
პროექტის ჟიურის წევრები იყვნენ: პროფესორი, ლიტერატურის კრიტიკოსი ნათელა ჯანტიშვილი, ჟურნალისტი, გაზეთ „ქართული სიტყვის“ რედაქტორის მოადგილე ვანო პავლიაშვილი, მსახიობი ნანა ხურითი, რეჟისორი ლაშა გოგნიაშვილი.
აღნიშნულ ღონისძიებაზე წლის პოეტად – ლევან ფანჩვიძე დასახელდა. პოეზიის დედოფალი – თინათინ მღდვლიაშვილი, ხოლო მეფე კი – ჯანსუღ ჩარკვიანი გახდნენ. ნომინაციაში «წლის საუკეთესო პროზა” გაიმარჯვა ე.წ. შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე მაკა ნათელაურმა, და პროექტმა საბოლოოდ აჩვენა, რომ მაკა არა შეზღუდული, არამედ განსაკუთრებული შესაძლებლობების მქონე ადამიანია და სტიგმაც კიდევ ერთხელ დაინგრა…
ნომინაციაში გამარჯვებულებს წმინდა ილია მართლის სახელობის ორდენები და გამარჯვებისა და ორდენის დამადასტურებელი დიპლომები გადაეცათ.
პროქტის ავტორი და პრემიის დამფუძნებელი ნუგზარ ჭიაბერაშვილი:
“მთელი წელი ამ ღონისძიებისთვის ვემზადებოდით და შეიძლება ითქვას, რომ ღონისძიება შედგა. ნომინანტების გამოვლენისთვის ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მიდიოდა მუშაობა, ჟიურიმ არ იცოდა ერთმანეთის ვინაობა, თუ შეიძლება ითქვას, ხელოვნურადაც კი ვაჭიანურებდით ჟიურის ერთმანეთტან შეხვედრას, რამაც მომცა იმის საშუალება, რომ სრულიად გასაიდუმლოებული ყოფილიყო ბოლო დღემდე შედეგები… ძალიან მიხარია, რომ სტიგმა დაიმსხვრა, თავიდანვე ჩვენ გვინდოდა, რომ ნომინაციაში “განსაკუთრებული შემოქედება” გამარჯვებული ყოფილიყო ე.წ. შეზღუდული შესაძლებლობების მქონდე ადამიანი, თუმცა აღმოჩნდა ისე, რომ ჟიურის გადაწყვეტილებით ამ ნომინაციაში გაიმარჯვა ლადო კახაძემ, ამჯერად ჟიურის თხოვნა-შენიშვნას დავჯერდი და… წლის საუკეთესო პროზა კი გახდა მაკა ნათელაურის შემოქმედება, თუმცა ჟიურიმ არ იცოდა, რომ ამ ნაწარმოების ავტორი მაკა ნათელაური, ეტლით მოსარგებლე გოგონა იყო… მაკა ნათელაურის სამწერლობო კარიერა ჩვენთან დაიწყო, ჩვენმა პროექტმა აღმოაჩინა და შემდეგ ხელი შეუწყო `საქართველოს ბანკმა~, რომელმაც დაუბეჭდა კრებული. ახლა კი მისი შემოქმედება იმ უზარმაზრა კრებულში შევა, რომელიც მალე გამოიცემა პროექტის ფარგლებში. ძლიან ბედნიერი ვარ, რომ მაკა ნათელაურმა ჩვენი პროექტის საშუალებით გზა გაიკვალა ამ ლამაზ ასპარეზზე. რაც შეეხება გეგმებს, ღონისძიება მომავალ წელსაც გაგრძელდება, თუმცა ოდნავ განსხვავებული ფორმატით, მიმართულება პროზის, პოეზიის ხატწერისა და ფოტოხელოვნების უცვლელი იქნება, უბრალოდ ღონისძიებების ჩატარების სქემა შეიცვლება, ყველა ღონისძიება ჩატარდება სხვადასხვა ქალაქში და ისეთ ადგილებში, სადაც ძალიან იშვიათად ჩადიან ადამიანები, მაგალითად საინგილოში – ისტორიულ ჰერეთში. მინდა აღვნიშნო, რომ ამ პროექტში ყველამ გაიმარჯვა – ყველა მონაწილე გამარჯვებულია, რადგან მონაწილეები არიან წმინდა ილია მართლის (ჭავჭავაძის) ლიტერატურულ პროექტში, რომელსაც ივერია ეწოდა და რომელიც მისი უწმინდესობის ლოცვა-კურთხევითაა _ ამ ორი დიდი, ბუმბერაზი ქართველის სახელის ქვეშ პროექტში მონაწილეობა, თავისთავად, გამარჯვებაა”.
პოეტი მაყვალა გონაშვილი:
”ერთი წლის წინ, როდესაც უწმინდესთან ვიყავი სტუმრად, მან თქვა, რომ დღევანდელმა ქართველმა მწერლებმა და პოეტებმა კარდაკარ უნდა შემოიარონ მთელი საქართველო და ისაუბრონ ქართულ პოეზიასა და მწერლობაზეო. მე მიხარია, რომ ნუგზარ ჭიაბერაშვილმა პატრიარქის ეს ნატვრა აასრულა და ამას პროექტის სახე მისცა. მე დავესწარი საღამოებს საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში და მიხაროდა, რომ ქართველი მკითხველი სიხარულით ხვდებოდა პროექტის ავტორებსა და მონაწილეებს. მთავარი კი ის იყო, რომ ავტორთა ნაწარმოებები სიყვარულით მიიღო ქართველმა მკითხველმა და მწერლისთვის ამაზე დიდი ჯილდო არ არსებობს”.
ჟიურის წევრი, მსახიობი ნანა ხურითი:
”ძალიან საინტერესო პროექტია და ვფიქრობ აუცილებლად უნდა გაგრძელდეს მომავალ წელსაც. ჩემთვის ძალიან საინტერესო იყო თითოეული ავტორის შემოქმედების გაცნობა, მე არ ვიცოდი ავტორების ვინაობა, სიურპრიზი იყო, როდესაც სცენაზე ადიოდნენ ადამიანები და მე მათ ვცნობდი მათი შემოქმედების მიხედვით, რადგანაც ისინი ამ დროის განმავლობაში ჩემთვის ძალიან ახლობლები გახდნენ. ნომინაციები აუცილებლად უნდ გაიზარდოს, რადგან იყო ძალიან ბევრი კარგი ლექსი და ამორჩევა ძალიან გვიჭირდა. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ ჩვენ ნაწარმოებების ავტორების ვინაობა არ ვიცოდით, მაგალითად წლის საუკეთესო პროზად დასახელებული ნაწარმოების ავტორი მე მეგონა ბიჭი და აღმოჩნდა, გოგონა, მაკა ნათელაური ყოფილა, რომელიც მართლაც, რომ განსაკუთრებული შესაძლებლობების მქონეა, თუმცა მან `წლის საუკეთესო პროზის~ ნომინაცია მიიღო სრულიად მოულოდნელად, ჟიურის ერთხმად მიღებული გადაწყვეტილების შედეგად და კიდევ ერთხე, საბოლოოდ დაინგრა სტიგმა.”
წლის პოეზიის დედოფალი თინათინ მღდვლიაშვილი:
”საკუთარ თავზე მიჭირს საუბარი, მაგრამ რადგან ვარ “ხმალი ავლესოთ ქართველებოს” ავტორი, რადგან ვარ “მარტოხელა მარტოსულო ქალბატონოს” ავტორი, ვიქნები ძალიან ყალბი, რომ ვითავმდაბლო და ვთქვა, რომ არ ველოდი, თუმცა მინდა ვთქვა, რომ დარბაზში იყო რამოდენიმე მაღალი რანგის პოეტი, რომლებიც ნომინაციების გარეშე დარჩნენ და ველოდი, რომ სხვა ადამიანებიც დასახლედებოდნენ ჩემთან ერთად. მაგალითად მთვარისა კერესელიძე, ტარელ ხარხელაური, არაჩვეულებრივი ახალგაზრდა პოეტები. ვინც არ ჯილდოვდება ყველა ნაწყენი რჩება, რადგან ყველას გონია, რომ მის გარშემო ბრუნავს სამყარო, მითუმეტეს საუბარია პროზა-პოეზიაზე. ძალიან მეუხერხულება ამის თქმა, მაგრამ ცოტა სხვა შედეგებს ველოდი. რაც შემეხება მე, რა თქმა უნდა, კამყოფილი ვარ, სხვანაირად არც შეიძლება, საბოლოოდ ბედნიერი ვარ, რომ წმინდა ილია მართლის ჯვრის _ ორდენისა და 2014 წლის პოეზიის დედოფლის ტიტულის მატარებელ გავხდი.“
პროექტს მუსიკალურად აფორმებდა მოცეკვავეთა ანსამბლი ”სამა” ნათია ალფაიძის ხელმძრვანელობით, უსინათლოთა კვარტეტი და ვაჟთა მუსიკალური ანსამბლი `ჰერულა~ საქართველოს ძირძველი ისტორიული ჰერეთიდან სპეციალურად ჩამოსული.
პროექტი ხორციელდება სრულიად საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის, უწმინდესისა და უნეტარესის, ილია მეორის ლოცვა-კურთხევით.
30.12.14
ნინა პირტახია
Discussion about this post