“თბილისი პანორამის” დღემდე უცნობი სკანდალური დეტალები

„თბილისი-პანორამის“ პროექტი მისი მიღების დღიდან საზოგადოების ყურადღების ქვეშ მოექცა. „თანაინვესტირების ფონდის“ მიერ განხორციელებული ეს პროექტი ოთხ მრავალფუნქციურ კომპლექს მოიცავს. სოლოლაკის მაღლობი, სოლოლაკის ბაღები, თავისუფლებისა და ერეკლე მეორის მოედანს აერთიანებს და უახლოეს მომავალში იფუნქციონირებს,როგორც ერთი მთლიანი ობიექტი. ის დედაქალაქის ცენტრალურ თუ ისტორიულ უბნებს დაუკავშირდება საბაგირო გზებითა და დახრილი ლიფტებით. პროექტის  ორგანიზატორები  ფიქრობენ, რომ მის ფარგლებში, განხორციელების პროცესში ორი ათასამდე ადამიანი დასაქმდება, ხოლო ექსპლუატაციაში გაშვების შემდეგ ოთხივე კომპლექსი შექმნის ათასზე მეტ მუდმივ სამუშაო ადგილს. პროექტის შესახებ „თბილისი თაიმსი“ დედაქალაქის მერიის ოფიციალური განცხადებას და „ოლდ სითი დეველოპმენტის” პროექტების მართვის დირექტორის ირაკლი ქარსელაძის კომენტარს გთავაზობთ.

ამასთანავე უნდა ითქვას ისიც, რომ  საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში მისი მშენებლობა პროტესტის გრძნობას იწვევს. მათი აზრით, „თბილისი პანორამის“ მშენებლობა გამოიწვევს დედაქალაქის ძველი უბნების გაუქმებას და იერსახის შეცვლას.  არასამთავრობო ორგანიზაციები ჯერ კიდევ 2014 წელს გამოვიდნენ პროექტის წინააღმდეგ საბრძოლველად, მათი ახალი ნაბიჯები უკავშირდება  ერთიანი სამოქალაქო მოძრაობის დაფუძნებას, რომელიც ქვეყანაში გარემოსდაცვითი პრობლემების წინააღმდეგ იბრძოლებს. ამ თემებზე ქალაქმგეგმარებელს,ზურაბ ბაქრაძესა და პარტიზანი მებაღეების წევრს, ნატა ფერაძეს ვესაუბრეთ.

თბილისის მერია: „მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის აზრი, იმასთან დაკავშირებით, რომ  „პანორამა თბილისის“ აშენების შემთხვევაში სატრანსპორტო ნაკადი კიდევ უფრო გაიჭედებოდა ქალაქის ამ ისტორიულ ნაწილში ჩვენ გავაბათილეთ და თებერვლის დასაწყისში დავაანონსეთ, რომ  მერია უკვე მზად არის და პროექტირება გამოცხადდება ალტერნატიული გზის. ალტერნატიული გზა იქნენა ორთაჭალიდან შინდისამდე, ეს არის ოთხნახევარკილომეტრიანი გზის მონაკვეთი, რომლის აშენებასაც მერია უზრუნველყოფს სანამ არ დასრულდება „თბილისი პანორამის“ პროექტი.

თბილისის მერის, დავით ნარმანიას კომენტარი აღნიშნულ პროექტთან დაკავშირებით შემდეგია: „მათ ვინც პროექტის განცხორციელების წინააღმდეგ აქციას მართავს მიჩნია,რომ არცერთ ტერიტორიაზე არაფერი არ უნდა აშენდეს. ჩემთვის კი, როგორც ქალაქის მერისთვის, მნიშვნელოვანია ნახევარმილიარდიანი ინვესტიცია, მნიშვნელოვანია ძალიან ბევრი ადამიანის დასაქმება და ის, რომ ამ პროექტის განხორციელებას გრძელვადიანი თვალსაზრისით, მოჰყვებიან ისეთი ტურისტები, რომლებიც მაღალგადამხდელუნარიანები იქნებიან შესაბამისად, ეს დამატებითი შემოსავალი იქნება კომპანიებისათვის. „თბილისი პანორამა“  ქალაქისთვის და სოციალური თვალსაზრისითაც მნიშვნელოვანი პროექტია.“

ნატა ფერაძე, პარტიზანი მებაღეების წევრი: „პირველ რიგში, უნდა ითქვას ის, რომ ამ საკითხთან დაკავშირებით 30 დეკემბერს გაიმართა განხილვა. „თბილისი პანორამა“ ინვესტიციის სიდიდითა და ფინანსურად მეტროს აშენების ტოლფასია, რაც ნიშნავს იმას რომ იგი უდიდეს გავლენას იქონიებს დედაქალაქში მცხოვრებლებზე. ჩვენ მოვითხოვეთ, ამ განხილივის ერთი თვით გადადება, ესეც არ იყო საკმარისი დრო, რათა ჩატარებულიყო ფართო განხილვა . საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია მუშაობს იმისთვის, რომ მხარი დაგვიჭირონ ევროპული ძეგლთა დაცვის კომისიებმაც. ჩვენი მკაფიო პოზიცია  ვუთხრათ არა  – „თბილისი პანორამას“, რადგან მისი მშენებლობა გამოიწვევს თბილისის ძველი უბნების დაზიანებას. მთავარი მოთხოვნა არის ის,რომ შეუნარჩუნდეს თბილისის ძველ უბნებს ავთენტურობა.

არ ვარ წინააღმდეგი ჩვენს ქვეყანაში ინვესტიციების მაგრამ ეს არ უნდა მოხდეს, რაიმეს ხარჯზე ან საზიანოდ. და სწორედ ასეთი დიდი ინვესტიციის ამ ხერხით და ამ გზით აშენება გამოიწვევს დედაქალაქის განადგურებას.

მიღებული პრაქტიკაა ის,რომ ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ ახალი მთავრობა დედაქალაქში ამატებს ახალ უბნებს, ცენტრებს , ახლა კი პირიქით ხდება სამწუხაროდ, ძველი უბნების მოტაცების ხარჯზე შენდება „თბილისი პანორამა“, რაც არცერთმა თბილისელმა არ უნდა დავუშვათ. სწორედ ამიტომ ,  შეიქმნა სამოქალაქო მოძრაობა „ერთად“, სადაც გაერთიანებულია 13 ორგანიზაცია და ყველა მათგანის საერთო მიზანი არის ის, რომ  დავიცვათ დღეს საქართველოში არსებული ბევრი პრობლემური ობიექტი.  საქართველოს იურისტთა ასოციაციასთან მიმდინარეობს ამ ეტაპზე მოლაპარაკებები, მათ ჩვენ წარვუდგინეთ საჭირო დოკუმენტაცია გარემოსდაცვით საკითხებში, ისინი გადახედავენ და შესაძლოა, რომ იურისტებისათვის 2015 წლის პრიორიტეტული საქმე სწორედ გარემოსდაცვით კანონმდებლობაში ცვლილებების შეტანა გახდეს.“

ირაკლი ქარსელაძე, „ოლდ სითი დეველოპმენტის” პროექტების მართვის დირექტორი: „თავდაპირველად პროექტის დაანონსების პროცესში, მოხდა მიწების და უძრავი ქონების გამოსყიდვა ბიძინა ივანიშვილისგან, ეს გამომდინარეობდა იქიდან, რომ პროექტების ნაწილი ხორციელდება ერეკლეს მოედანზე, სადაც მიწების და უძრავი ქონების ნაწილი ეკუთვნის სწორედ მას. ბიძინა ივანიშვილი თანაინვესტირების ფონდის მთავარი და ძირითადი ინვესტორია. ამ შემთხვევაში ინვესტორი, რომელიც ფლობდა მიწებს და ინვესტორი, რომელიც ახორციელებს „თბილისი პანორამას“ პროექტს ერთი და იგივე პირია. ეს არის ჩვეულებრივი ტრანზაქცია. ამასთან ერთად ჩვეულებრივი ინვესტიციაა, რადგან ეს არის ის მიწის ნაკვეთები, რომელიც დროთა განმავლობაში, ძველი დროიდან იქნა შესყიდული სხვადასხვა იურიდიული პირის მიერ და ახლა ხდება მისი კონსოლიდაცია პროექტის განმახორციელებელი კომპანიის მიერ.

პროექტის ფარგლებში ბევრი მნიშვნელოვანი რამ იგეგმება. მაგალითად: თავისუფლების მოედანის გეგმარება, მისი ტექნოლოგიური მოწყობა, სივრცეების განაწილება. ამ ყველაფრისთვის დახელოვნებული ინგლისელი ექსპერტი გვყავს დაქირავებული.

პანორამა თბილისის პირველადი კონცეფციით ერეკლეს მოედანი, თავისუფლების მოედანი და სოლოლაკის ბაღები ერთმანეთს საბაგიეროებით უნდა დაკავშირებოდა. ეს კონცეფცია შეიცვალა და გადაწყდა, რომ საბაგიეროებით მხოლოდ თავისუფლების მოედანის კომპლექსი დაუკავშირდებოდა სოლოლაკის ბაღებს.

ვფიქრობთ, რომ დაახლოებით, პროექტის ფარგლებში 2 ათასი ადამიანი დასაქმდება.  ამასთანავე იგი თბილისისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი პროექტი იქნება, იგი მიზნად ისახავს შეიქმნას, როგორც სასტუმრო ინფრასტრუქტურა, ისე საზოგადოებრივი სივრცეები, როგორიც არის საკონფერენციო დარბაზები და ა.შ.  ვგეგმავთ, რომ განსაკუთრებით დიდი ტევადობის საკონფერენციო დარბაზი განთავსდება სოლოლაკის მაღლობის კომპლექსში. აქვე გვაქვს გათვალისწინებული სხვა შემეცნებითი და საგანმანათლებლო დანიშნულების სივრცეების განთავსება, ვგულისხმობთ პლანეტარიუმს, აკვარიუმს, გამაჯანსაღებელ და სპორტულ ინფრასტრუქტურას. საქართველოს ყველა მოქალაქეს უცხოელ სტუმრებთან ერთად  ექნება საშუალება ხელმისაწვდომ ფასებში ისარგებლობს ამ შემოთავაზებებით.“

ზურაბ ბაქრაძე, ქალაქმგეგმარებელი: “თბილისის ძირითადი ფასეულობა მისი ბუნებრივი ლანდშაფტისა და განაშენიანების ურთიერთმიმართებაა. ის ადგილი, სოლოლაკის ქედი, სადაც ეგრეთ წოდებული „პანორამის“ აშენებას აპირებენ, მდებარეობს თბილისის უმნიშვნელოვანეს ელემენტებს, მთაწმინდასა და ქალაქის ბირთვის შემომსაზღვრელ თაბორის მთას შორის. ასეთ ფასეულობასთან დამოკიდებულება ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი გამოწვევაა თბილისელთათვის. მასთან ყოველი შეხება უკიდურეს სიფრთხილეს, ქალაქის ფასეულობათა მთელი სიგრძე-სიგანით გაცნობიერებას მოითხოვს. საკრებულოს განხილვაზე წარმოდგენილი “რენდერები” (ამას სხვას ვერაფერს დაარქმევ, ეს არც პროექტია და არც იდეა) ზემოთ ნახსენები სიფრთხილისა და ცნობიერების ნიშნებსაც კი არ შეიცავენ. უზარმაზარი “კორპუსი“, რომელიც ლეღვთა ხევიდან შეიძლება ამოიზარდოს, ამ თხემს სიმაღლით ასცდეს და ხიდით დაუკავშირდეს ასევე უზარმაზარ დატერასებულ შენობას, დაარღვევს სივრცით მიმართებათა სრულიად ელემენტარულ, ქალაქთმშენებლობის ანბანურ კანონებს.

თავად დატერასებული შენობა ფაქტობრივად ნაგებობად აქცევს სოლოლაკის ქედის ნაწილს. ამით იგი არსებითად შეცვლის საუკუნეების განმავლობაში ჩამოყალიბებულ, კულტურულ ლანშდაფტს. ეს იქნება „სივრცული ძალადობა“ თბილისის მიმართ.

ქალაქი სიღატაკეშია ჩაფლული. მოქალაქეებს სახლები თავზე ენგრევათ. ჩვენი საარსებო გარემო უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაშია – ჰაერის დაბინძურებისა და ხმაურის დონე ყოველგვარ ნორმებს აჭარბებს, ქალაქს არ აქვს რამდენადმე მაინც გამართული გამწმენდი ნაგებობები, სასმელი წყლისა და კანალიზაციის, ნაგვის გადამუშავების თანამედროვე სისტემები. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი ქალაქის ხელისუფლება ბოლო განცხადებებით ,მწვანე შუქს უნთებს 900-მილიონიან  სამშენებლო განზრახვას, რომელიც ძალიან ცოტა, ძალიან მდიდარი ადამიანის გასართობადაა გამიზნული და ამით მოქალაქეებისადმი მისი ინიციატორის ცინიკურ დამოკიდებულებას ასახიერებს.

ის, რომ ამ მშენებლობაზე ათასობით ადამიანი დასაქმდება, არ შეიძლება იყოს არგუმენტი მის სასარგებლოდ, რადგან ხალხის დასაქმება ბევრ ბოროტ საქმეშიც შეიძლება. საარსებო გარემოს გადაგვარებისკენ მიმართული საქმიანობისთვის გასამრჯელოს გადახდა ვერ გაამართლებს ამ დასაქმებას. ეს აუნაზღაურებელ ზარალს მოუტანს ადამიანებს და მათ შთამომავლობას.”

 მასალა მოამზადა ნათია კეკენაძემ