მოგეხსენებათ,აკნე გავრცელებული პრობლემაა როგორც მოზარდი,ასევე ზრდასრული ასაკის ქალებსა და მამაკაცებში. აკნე განსკაუთრებით თავს იჩენს გარდატეხის ასაკში, რამაც, შეიძება გამოიწვიოს დეპრესიული ფონი.ის, მოზრდილობის აკასში,ძირითადად,ერთნაირად ვლინდება გოგონებსა და ბიჭებში,ხოლო გვიანი აკნე,მეტ წილიად ქალბატონებში იჩენს თავს.
საყურადღებოა, რომ აკნე არ არის განუკურნებელი და ქრონიკული დაავადება, სწორი მიდგომითა და მოვლით შეიძლება ძალიან გაიმარტივოს ადამიანმა ანკესგან გამოწვეული პრობლემები და საბოლოოდ ,საერთოდ დაეხსნას ამ პრობლემას.
“თბილისი თაიმსს” ექიმ-დერმატოლოგი, საქართველოს ფოტო-დერმატოლოგიისა და კანის კიბოს ასოციაციის დამფუძნებელს და პრეზიდენტს, ლალი მეკოკიშვილს ესაუბრა.
რა არის აკნე და როგორ ვლინდება ის ადამიანებში?
– აკნე,ეს არის ძირითადად,გარდატეხის ასაკის დაავადება,რომელიც ერთნაირად ვლინდება როგორც ქალებში,ასევე,მამაკაცებში. დაახლოებით,ე.წ. თინეიჯერული ასაკიდან იწყება და ძირითადად ახასიათებს სახეზე გამონაყარი. თუმცა, გამონაყარი შეიძლება იყოს გულმკერდზეც და ზუგზეც, გააჩნია დაავადების სიმძიმეს, ძირითადად ემართებათ ცხიმიანი კანის მქონე ადამიანებს, მნიშვნელობა აქვს მემკვიდრეობით ფაქტორებს და ასევე მნიშვნელობა აქვს იმ სასქესო ჰორმონებს, რომლებიც სწორედ გარდატეხის ასაკში იწყებს გამომუშავებას ადამიანის ორგანიზმში.
როგორ შეიძლება მისი ამოცნობა?
– მისი ამოცნობა შეიძლება ძალიან მარტივად, კლინიკურად, ამას არ სჭირდება რაიმე დამატებითი გამოკვლევები, ეს არ დერმატოლოგიური პრობლემა და თვალით ადვილად გამოიცნობს ექიმი- დერმატოლოგი.
რამ შეიძლება გამოიწვიოს აკნე და შესაძლებელია თუ არა თავის დაცვა აკნესგან?
– ძირითადი მიზეზებია:ცხიმიანი კანი, მემკვიდრეობითი ფაქტორები და სქესობრივი მომწიფების პერიოდში გამოყოფილი სასქესო ჰორმონები.
აკნეს ნებისმიერ ფორმას სჭირდება მკურნალობა,მსუბუქ აკნესაც კი. მოსახლეობის თითქმის 80 პროცენტს რაღაც ფორმის აკნე ჰქონია გარდატეხის პერიოდში, ამიტომ, ეს არის ძალიან ფართოდ გავრცელებული დაავადება,ზოგი იმდენად მსუბუქი ფორმისაა,რომ არ აკითხავს ექიმს,ზოგი კი იმდენად მძიმე ფორმისაა,რომ პაციენტს გარეთ გასვლა არ უნდა, იმდენად მძიმედ გამოიყურება მისი სახის კანი..მკურნალობას საჭიროებს ყველა ფორმის აკნე, რადგან ეს მოიცავს კანის მოვლის სპეციალურ საშუალებებს და ძალიან სერიზულ მკურნალობასაც.
ზოგჯერ აკნე ტოვებს ნაწიბურებს, ლაქებს, ამიტომ არა ნამკურნალები აკნე უფრო მეტად ტოვებს ასეთ კვალს ადამიანის ორგანიზმში,ან სახის კანზე. შესაბამისად, სჯობს, რომ ექიმს მიმართოს პაციენტმა, თუნდაც აკნეს მსუბუქი გამოვლინებების დროს,იმიტომ, რომ ექიმმა შეურჩიოს სწორი მოვლა, მოვლასაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს.
რა საშუალებებით ხდება აკნეს მკურნალობა?
– პრეპარატები არსებობს როგორც დასალევი,ასევე, სახეზე წასასმელი.დასალევი პრეპარატები ძირითადად,ეს არის ანტიბიოტიკები.როდესაც გვაქვს ჩირქოვანი გამონაყარი,მკვეთრად გამოხატული მოვლენები, მაგრამ, ეს პაციენტმა თვითნებურად არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გააკეთოს ორი მიზეზის გმაო: ერთი იმიტომ,რომ ანტიბიოტიკის დოზაა შესარჩევი, ანტიბიოტიკის მიღების ხანგრძლივობაა მნიშვნელოვანი. აკნეს დროს, ანტიბიოტიკი თუ დაინიშნება, ის 4 კვირაე ნაკლები ვადით არ უნდა დაინიშნოს და რა საკვირველია,თავისით პაციენტმა 4 კვირის განმავლობაში არ უნდა მიიღოს.გარდა ამისა,არსებობს ე.წ. ანტიბიოტიკო რეზისტენტობის თემა, რაც იმას ნიშნავს,რომ ექიმის გარეშე, მითუმეტეს ანტიბიოტიკი არ შეიძლება მიიღოს პაციენტმა, რადგან, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ანტიბიოტიკო რეზისტენტობა, რაც იმას ნიშნავს, რომ მიკრობები ხდებიან მდგრადი.ეს ანტიბიოტიკებისადმი,რაც ზოგადად ძალიან ცუდი და ძალიან მნიშვნელოვანი პრობლემაა მსოფლიოში.ამიტომაც, უკონტროლოდ ამ წამლის დანიშვნა არ შეიძლება.
კიდევ არსებობს დასალევი სვა წამალიც,რომელიც არ არის ანტიბიოტიკი, ის ინიშნება ძირითადად, ძალიან ცხიმიანი კანის და მძიმე ფორმის აკნეს დროს. ეს წამალიც, მითუემტეს ექიმის გარეშე არ შეიძლება, იმიტომ, რომ საჭიროებს ანალიზების მონიტორინგს, საჭიროებს პაციენტისგან ინფორმირებულ თანხმობას, რაც იიმას ნიშნავს რო მ პაციენტმა უნდა იცოდეს,რომ ამ წამლის მიღებისას, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება, რომ დადგეს ორსულობა,მამაკაცმაც არ უნდა დააორსულოს ქალი იმ პერიოდში, როცა ამ წამალს იღებს, ანუ, ესეც ისეთი წამალია, რომელიც ექიმის გარეშე არ უნდა მიიღოს პაციენტმა.
როგორც ვიცი თქვენ გაქვთ სპეციალური აპარატი,რომელიც აკნსეგან დარჩენილ ნაწიბურებს აშორებს, უფრო ვრცლად რომ გვესაუბროთ ამ აპარატურაზე.
– ეს არის ე.წ. c o 2 ფრაქციონირებადი ლაზერი,რომელიც ძველი აკნეს ნაწიბურების ალაგებისთვის არის ოქროს სტანდარტი.ხდება წერტილოვანი დაზიანება უშუალოდ კანის მთლიანად.ამ წერტილოვანი დაზიანების შემდგომ ხდბა ახალი კანის წამოსვლა.ზოგი პაციენტისთვის ერთი პროცედურაც საკმარისია,ზოგისთვის კი ორი და მეტი პროცედურაა საჭირო. ამ პროცედურას ასევე აქვს გამაახალგაზრდავებელი ეფექტი,ის არ ინიშნება,როდესაც გვაქვს აკნეს მწვავე გამონაყარი, ან როდესაც გვავქს ჩირქოვანი პროცესი.ეს ინიშნება,როგორც აკნეს შემდგომი თერაპია,როდესაც უკვე აქტიური თერაპია დასრულებულია და უბრაოდ აკნეს ნაკვალევია წასაშლელი.
რამდენ ხანში ერთხელ შეიძლება ამ ლაზერული პროცედურის ჩატარება?
– ამას თვითონ ექიმი საზღვრავს.პროცედურის შემდეგ, შესაძლებელია, 10 დღის განმავლობაში, პაციენტი გარეთ ვერ გავიდეს, იმიტომ, რომ როგორც დამწვრობის სურათი ისეთი გვაქვს. შედეგი ძირითადად არის ხოლმე ერთი თვის შემდეგ, ამიტომ,მეორე პროცედურა ერთ თვეზე ადრე არ ინიშნება..
აკნეს სამკურნალო კურსის დამთავრების შემდეგ, შეიძლება, რომ თავიდან იჩინოს თავი ამ პრობლემამ?
– ხშირ შემთხვევაში არა, მაგრამ, არსებობსნ ე.წ. გვიანი აკრე, პერმანენტული აკნე, ძირითადად ქალებში გვხვდება,როდესაც გარდატეხის ასაკი დასრულებულია და დაავადება ისევ გრძელდება 40 წლამდეც და 40 წლის ზემოთაც და მეორე ვარიანტი მეორე ვარიანტია, როდესაც დაავადება არ იყო გარდატეხის ასაკში და იწყება ცოტა გვიან. ასეთ შემთხვევაში, ძირითადად, მაინც ვეძებთ ხოლმე ჰორმონალურ დარღვევებს, თუმცა, ხშირად, ჰორმონალურ დარღვევებს ვერ ვპოულობთ. ეს არის თანამედროვეობის პრობლემა, იმიტომ, რომ ძალიან გაიზარდა გვიანი აკნეს ხვედრითი წილი, ანუ, ქალები, რომლებსაც ასაკშიც აწუხებთ აკნეს პრობლემა.
მაკა გოგებაშვილი